Ülkelerinde hem zaman hem de ödeme sıkıntıları yaşayan pek çok bireyin ilgi gösterdiği sağlık turizmi uygulamaları son yıllarda giderek yaygınlaşmaktadır. Yüzbinlerce sağlık turistine Meksika, Hindistan, Tayland, Brezilya, Türkiye ve Singapur gibi birçok ülkede çeşitli sağlık hizmetleri sunulmaktadır. Estetik ve plastik cerrahiden diş tedavilerine, termal turizmden organ nakline kadar geniş bir yelpazede yer alan bu işlemler sayesinde önemli döviz girdileri de sağlanmaktadır. Sağlık turizmi bileşenlerinin tanımlanmasındaki farklılıklar, tam olarak ölçümlenemeyen sınıflandırmalar ve sektör içindeki kayıt dışılıklar nedeniyle pazarın büyüklüğü tam olarak saptanamamaktadır. Buna rağmen COVID-19 pandemisi öncesinde dünya çapında yıllık ortalama 600 milyon sağlık turistinin seyahat ettiği belirtilmektedir[1]. Yine pandemi öncesi projeksiyonlara göre sağlık turizmi pazar büyüklüğünün de 2025 yılına kadar 3 trilyon dolara kadar ulaşabileceği tahmin edilmekteydi[2]. Oysaki pandemi sürecinde yaşanan kısıtlamalar ve tedbirler nedeniyle sağlık turizmi kapasitesinde de önemli daralmalar yaşanmıştır. Örneğin 2019 yılında Türkiye’de sağlık turizmi hizmeti alan yaklaşık 600 bin sağlık turisti sayısının pandeminin başladığı ve sürdüğü 2020 yılında 400 binin altına kadar düştüğü kaydedilmiştir[3]. Halen devam eden pandemi ile mücadele kapsamında özellikle aşılama sayesinde elde edilen bağışıklıklar sonucunda 2020 ve 2021 yıllarına göre 2022 yılında vaka sayılarında azalmalar yaşandığı görülmektedir. Dünya genelinde normalleşme süreçlerinin yaşanmaya başladığı günümüzde ise sağlık turizmine olan ilginin hızlı bir şekilde yeniden artabileceği öngörülmektedir. Bunun yanında sağlık turizmi hizmeti sunan sağlık tesislerinin kalite ve akreditasyonları kadar, ülkelerin girişimcilere sağladığı destek ve teşvikler de giderek önem kazanmaktadır. Bu çalışmanın amacı öncelikle pandemi sürecinin dünya sağlık turizmi uygulamalarına ilişkin etkilerinin değerlendirilmesidir. Bu bağlamda pandemi nedeniyle sağlık turizminde yaşanan olumsuzlukların yanı sıra, ekonomik ve sosyopolitik değişimler nedeniyle ileriki süreçlerin olası fırsatları da değerlendirilerek, bu konularda bazı önerilerde bulunulmuştur.
[1] Işık, M., Özsezer, &Y., Işık, F. (2021). The Current Growth Effect of Health Tourism Market Development In Turkey For The Evaluation On Current Account Deficit. IEDSR Association. 6. 220-240. 10.46872/pj.238.
[2] Sayın, K. Ş., Yeğinboy, E. Y., & Yüksel, İ. (2017). Türkiye’de Medikal Turizm Uygulamaları: Bir Üniversite ve İzmir Sağlık Serbest Bölgesi Değerlendirmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 32(2), 289-313.
[3] USHAŞ, (2018). https://www.ushas.com.tr/saglik-turizmi-verileri/, 14.08.2022.
Anahtar Kelimeler: Sağlık Turizmi, COVID-19, Pandemi
Kaynak: ICPRS 1. Uluslararası Pandemiler ve Küresel Etkileri Disiplinlerararası Çalışmalar Sempozyumu
Atıf: Seyran F. Covid-19 pandemi sürecinin dünya sağlık turizmine etkileri. ICPRS 1. Uluslararası Pandemiler ve Küresel Etkileri Disiplinlerararası Çalışmalar Sempozyumu; Roma (Çevrimiçi); 19-21 Ağustos 2022 (Özet Metin Bildiri). ISBN: 978-605-71828-8-3
