Hasan MÜNÜSOĞLU Bu kişi benim Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Halkbilim Bölümü/ Ankara University Faculty of Language History and Geography Department of Folklore 0000-0002-6971-3901 Türkiye
ÖZ
Turizm günümüz tüketim toplumunun rutin faaliyetleri arasında yer almaktadır.
Turistlerin ilgi alanlarına göre sağlık turizmi, doğa turizmi, kültür turizmi gibi alt
alanları bulunmaktadır. Etnik turizm de bu alanlardan birisidir. Etnik turizm, “modern”
yaşamın içindeki bireylerin “gelenekseli” ve “otantikliği” araması olarak
görülmektedir. Bu sebeple küresel baskın kültürün dışında kalan kültürel “azınlık”
gruplara gittikçe artan bir ilgi söz konusudur. Bilgi edinmeye, kültürel çeşitliliğe
dair farkındalığı artırmaya yönelik entelektüel bir hareketlilik olarak gösterilen etnik
turizm, temelde toplumsal ve kültürel tabakalaşmanın bir sonucu ve onların
yeniden üretimidir. Çünkü turizm faaliyetinin istikameti “modern” olandan “geleneksel”
hatta “ilkel” olarak görülene doğru olup, katılımcıları çoğunlukla üst
sınıflardan bireylerdir. Yerel halklar bu turizm faaliyetlerinin paydaşları olarak
gözükmektedirler. Oysa yerel halk ve kültürleri etnik turizmin “nesneleri” haline
getirilerek “biblolaştırılmaktadırlar.” Kültürlerarası ilişkiyi geliştirdiği iddia edilen
turizm, bir bakıma farklılığı “marjinalleştirerek” kültürel sınırları keskinleştirmektedir.
Kurulan iletişimin boyutlarını turizm organizatörleri veya turistler belirlemekte
, dolayısıyla yerel halklar çoğunlukla edilgen bir konuma düşmektedirler.
Bu çalışmada, Dukha, Kalaşa ve Kayan halkları üzerinden etnik turizmin yarattığı
eşitsizlik gösterilmiş ve Türkiye’deki örneklerine yer verilmiştir. Her biri farklı
kültürel, tarihsel ve toplumsal arka plana sahip olan bu grupları ortaklaştıran konu
onların turizm karşısındaki pozisyonlarıdır. Makalede verilen örneklerle ve uygulamalarla
etnik turizmin kültürlerarası hiyerarşiyi yeniden inşa etmesi ve kültürün
metalaştırılması tartışılmıştır.
Anahtar Kelimeler
etnik turizm, kültür turizmi, Dukhalar, Kayanlar, Kalaşalar
Kaynak: Münüsoğlu, H. (2022). Etnik Turizm: Kültürlerarası Hiyerarşinin İkame Edilmesi . Folklor/Edebiyat , 28 (111) , 681-696 . DOI: 10.22559/folklor.2200
Erişim: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2571685
